|
شيوه سالم در نواختن
عود
سالم روزي خود را به عنوان نوازنده عود تصور نمي‌كرد و همانا او
به وسيله عود سخن مي‌گفت، بدين سبب عود [و همچنين موسيقي] زبانش بود كه
به وسيله آن حرف مي‌زد و وسيله تعبيري بود كه با آن آنچه را كه احساس
مي‌كرد بيان مي‌نمود، به شكلي كه زبان عادي نمي‌تواند آن را بيان يا
هدايت نمايد، و اين دريافت و درك و احساس باعث ارتباط جسمي وي با عود
گرديد به حدي كه هر گاه مي‌خواست بخوابد عود را كنار خود مي نهاد
[و همچنان گاهي اين كار را مي‌كند] و اين پيوند در ارتباط و تعامل و
احساس او نسبت به عود تبلور يافت.
و بر اين اساس شناختش نسبت به عود آغاز گشت: اين پيوند و بعد از شناخت، خط
سيرش را در مطالعه و تلاش پيوسته و عميق مشخص نمود و با تلاش نواختن
پيانو و گيتار [Classic] را بنا به دلايلي آموخت كه از جمله اين دلايل
تلاش براي پيشرفت در زمينه بيان و تعبير به وسيله عود بود. وي با سعي و
كوشش و پژوهش و پيشرفت ذاتي توانست سبكي جداگانه در آهنگ سازی و نواختن
عود در پيش گيرد، سبكي كه همگان از زمان پيدايش وي او را بدان
مي‌شناختند و او را از ديگران متمايز ساخت؛ و او خود اين سبك را
پي‌ريزي كرد و
پایه های آن را محكم نمود و از كسي پيروي يا تقليد ننمود ه بلكه اين
يكي از ابتكارات متعدد اوست، اين سبك نشانه‌هاي متعددي دارد كه
بارزترين آنها نوازندگی زیبا و اجراي شفاف و ماهرانه بود كه نشأت گرفته
از فهمي عميق نسبت به عود است.
با تحمل زياد و شناخت موسيقيايي و تفكر رياضي منطقي و با پشتكار و پا
فشاري به تكامل مفاهيمي پرداخت كه در گذشته در ساز عود مشهود نبوده است
مانند: رنگ صوتي [Tone Color]، گستره صوتي [Register] و طنین (شدت)
صوتي [Execution] و علاوه بر آن مهارت‌هاي به كارگيري مضراب/ زخمه
[Plectrum] را ترقي داد تا اینکه به وسيله آن به سرعت از پیش شکل
نیافته رسيد.
او شيوه‌اي جديد براي كودك كردن ساز (Tuning) عود ابداع كرد كه ويژه
عود بود و اين كار را بر پایه اصول علم رياضي انجام داد و همچنين با
تلاش و سخت كوشي به ترقي و گسترش گستره صوتي ساز عود به شكل افقي و
عمودي پرداخت:
حالت افقي:
به واسطه توسعه گستره صوتي نوت‌ها كه اجراي آن بر عود ممكن است تا جايي
كه چهار گام ( اوکتاو) كامل بر عود قابل اجرا است.
حالت عمودي:
او شيوه‌هاي فني مانند استفاده از آکورد ها را بر روي عود را كامل‌تر
كرد، استفاده فقط از دست راست ، استفاده به تنهایی از دست چپ، هارمونی
(طبيعي، ساختگي)، شيوه نواختن و...
بعنوان یک پدید آورنده اثر موسیقی و به دليل شناخت عمیقش از تكنيك‌هاي
نوازندگي و به دليل استعداد طبيعي و پژوهش‌هايش در زمينه علوم همسازي
(Harmony): و کنترپوان (Counterpoint) و آهنگسازي (Music Composition)
اروپايي، به همراه بررسي خصوصيات و بنيان‌ها، مفاهيم موسيقي عراقي،
عربي و خاورميانه، شروع به نوشتن كتاب‌هاي ويژه ای در زمينه عود كرد كه
مفاهيم نوازندگي و تكنيكي را در حد اعلاي آن منعكس و آشكار مي‌گرداند.
وي در راه پيشبرد جنبه‌هاي نوازندگي و تكنيكي ساز عود به ساختن
آهنگ‌هايي كرد كه در اصل براي سازهاي ديگر مانند پيانو و يا گيتار يا
ويولون يا و ویلن سل يا اركستر [Orchestra] نوشته شده بود، همچنين در
اين راه به ساختن تعداد زيادي از قطعات برای عود با شيوه‌اي نو و
برانگيزاننده و موفق پرداخت و تعداد زيادي از آنها را در شب‌هاي
تنهاييش، در كشورهاي مختلف جهان، عرضه داشت، كه مي‌توان به بعضي از
آنها اشاره كرد:
1-
[جارداش]... ویتاریو مونتي..
كه در اصل براي تكنوازي ويولون نوشته شده بود.
2-
[كاپريس 24].. پاگانيني.. كه
در اصل براي تكنوازي و ويولون نوشته شده بود.
3-
[براي اليزا].. بتهوون.. كه در اصل براي پيانو نوشته شده بود.
4-
[داستان عشق].. فرانسيس ليست.. كه در اصل براي پيانو نوشته شده بود.
5-
[مارش ترك].. موزارت.. كه در اصل براي پيانو نوشته شده بود.
6-
[منويت].. سباستبان . باخ.. كه در اصل براي نوشته شده بود.
7-
[استورياس].. اسحاق آلبینز كه در اصل براي پيانو نوشته شده بود و در
ساز گيتار شهرت يافت.
8-
[رقص روان 5].. برامس.. كه در اصل براي اركستر سمفونيك بزرگ نوشته شده
بود.
9-
[رقص شمشيرها].. خاچاطوریان... كه در اصل براي اركستر سمونيك بزرگ
نوشته شده بود.
10-
[رومانس].. از فولكلورهاي اسپانيايي.. كه براي اجرای آوازی نوشته شده
است و ساختاري زيبا دارد و براي گيتار مشهور است.
11-
[پرواز زنبور عسل ].. ریمسكي
كورساكوف.. كه در اصل براي تكنوازي ويولون سل به همراه پيانو نوشته شده
است.
12-
[چشمان سياه].. از فولكلورهاي روسي.
از جانب ديگر او پاسدار هويت و شخصيت عربي و خاورميانه‌اي عود بوده و
هست و اين از اهدافي بوده كه به آن توجه خاصي داشته است چرا كه او
معتقد است كه موسيقي، هويت و ابزار بيان ، توانگري ، پيوند و همزيستي
است و به همين دليل در همه مؤلفات و اجراها و ساخته‌هايش در زمينه ساز
عود تلاش زيادي در تأكيد هويت آن داشته است علي‌رغم اينكه حيطه تلاش‌ها
و كارها و نوشته‌هايش سطح وسيعي از موسيقي كلاسيك تا مقام عراقي و در
نهایت موسيقي عربي و موسیقی معاصر با دوران و فرهنگ‌ها و ملت‌هاي ديگر
را شامل مي‌شود.
|
